Accijnsontwijking: explosieve toename gebruik off-spec diesel in wegvervoer
Er is een run ontstaan op dieselvervangende stookolie in het wegvervoer waarvoor het lage accijnstarief geldt. Inmiddels worden er jaarlijks enkele tientallen miljoenen liters van deze brandstof afgezet, blijkt uit cijfers die NT heeft opgevraagd bij Douane Nederland.
In het tweede kwartaal van dit jaar werd bijna 8 miljoen kilo stookolie afgezet als motorbrandstof. Dat is drie keer zoveel als twee jaar geleden en bijna zes keer zoveel als drie jaar geleden. De verkoop van dieselvervangende stookolie komt nu overeen met grofweg 0,5% van de totale dieselafzet in Nederland.
Het gaat om dieselbrandstof die zodanig ‘versneden’ is dat deze net niet voldoet aan de EN590-norm, de specificatie waarin staat omschreven wat wel diesel is en wat niet. Zo ligt het distillatiepunt van de brandstof wat hoger dan bij normale diesel. Het gevolg is dat de brandstof, die ook bekend staat onder de naam ‘designer fuel’, valt onder het accijnstarief voor stookolie (41,31 euro per 1.000 kilo) in plaats van dat voor diesel (516,25 euro per 1.000 kilo.)
Signalen sinds 2020
Sinds 2020 zijn er signalen dat de off-spec diesel zijn weg vindt naar het wegvervoer, blijkt uit een brief die de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vorig jaar aan brancheorganisatie voor brandstofhandelaren Nove heeft gestuurd. Ook loonbedrijven en partijen in de land-, bos- weg- en waterbouw zouden afnemers zijn van de dieselvervanger, schrijft de dienst daarin.
De tekst loopt door onder de grafiek.
De vraag is of de verkoop als motorbrandstof is toegestaan. Uit antwoorden van ILT op vragen van NT blijkt dat het hier gaat om een grijs gebied. ‘In de regelgeving is designer fuel niet gelijkgesteld aan andere brandstoffen in het wegvervoer, waardoor bedrijven het kunnen verkopen’, zegt de woordvoerder. ‘De ILT kan dit aanpakken, maar alleen in een moeilijk juridisch traject.’
De explosieve toename van de afzet van designer fuel valt samen met aankomende veranderingen in de wetgeving. Op dit moment loopt de schatkist jaarlijks bijna 15 miljoen euro aan accijnsinkomsten mis door de praktijken. Bovendien ontstaat er een ongelijk speelveld op de brandstoffenmarkt. Een andere reden om iets te doen aan het gebruik van stookolie als motorbrandstof, is de milieu-impact. Het gebruik ervan veroorzaakt hogere emissies van fijnstof en stikstofoxide door een slechtere verbranding dan reguliere dieselbrandstof.
Gelijktrekken
In het belastingplan voor volgend jaar staat dat het kabinet die situatie wil repareren met aanvullende wetgeving en het gelijktrekken van de accijnzen voor stookolie en diesel. De ILT waarschuwt echter dat de aankondiging van die nieuwe regels nu leidt tot een run op de brandstof, een waarschuwing die wordt bevestigd door de cijfers van de Douane.
De ILT laat weten daarom in gesprek te gaan met wegvervoerders, hun klanten, brandstofleveranciers en brancheorganisaties, met als doel ‘om bewustwording te creëren’. ‘De hoop en verwachting is dat betrokkenen hierdoor al eerder dan verplicht door regelgeving zullen stoppen met gebruik en handel in deze stookolie. Bedrijven die een ‘groen profiel’ nastreven worden aangesproken om hun verantwoordelijkheid te nemen’, stelt de inspectiedienst.
‘Mochten bepaalde handelaren zich hiervoor ongevoelig tonen dan zet de ILT alsnog de beschikbare bestuursrechtelijke middelen in om het gebruik van deze brandstof verder te beperken. Ook het Openbaar Ministerie wordt hierbij betrokken’, aldus de ILT.